Babę Jagę kojarzymy najczęściej z Jasiem i Małgosią, ale Jaga wcale nie występuje w tej baśni. Inna rzecz, że bajka o czarownicy i dzieciach istnieje w wielu wariantach, co generuje wielość rozwiązań. Mimo że opowieść znana jest jako historia o Jasiu i Małgosi, to w rodzimych bajkach ludowych dzieci może być nie dwoje, a troje: dwie dziewczynki i chłopiec. Ocaleć mogą oboje lub tylko jedno z dwojga, lub trojga — najczęściej chłopiec. W niektórych opowieściach czarownica zostaje zgładzona przez spalenie, zabita, pęka pijąc wodę, lub błądzi po lesie, nie mogąc znaleźć uciekających dzieci i wraca do domu. Niekiedy czarownica ma córkę, która zostaje spalona zamiast matki-ludożerczyni, bądź upieczona i zjedzona zostaje żona ludożercy. Dzieci w większości wersji radzą sobie same lub pomaga im… czarownik, złoty kozioł bądź chłop.
Ale wróćmy do oryginalnej Jagi. Prawdopodobnie najbardziej znana jest z opowieści o Wasylisie Pięknej, w której nieumyślnie uwalnia bohaterkę od tyranii macochy i przyrodnich sióstr, ale pojawia się również w innych słynnych opowieściach, takich jak „Księżniczka i żaba” oraz „Baba Jaga i dobroduszna dziewczyna”, w których występuje w podobnej roli. Część z tych opowieści podąża za paradygmatem opowieści o Kopciuszku, gdzie odgrywa rolę wróżki chrzestnej, ale ze zdecydowanie złowrogim zacięciem. Z drugiej strony w opowieści o zagubionej w lesie dziewczynce, która spotyka Babę Jagę i prosi o wskazanie drogi do domu, zła czarownica pomaga dziecku i bezinteresownie wyprowadza je z mrocznej kniei. Przykład ten pokazuje, że postać Jagi jest niejednoznaczna.
Część badaczy jest zdania, ze miano „Jaga” wywodzi się od prasłowiańskiego słowa „jęga”, czyli groza, strach, męczarnie i cierpienie. Ale być może Baba Jaga była początkowo odpowiedzialna za opiekę nad zwierzętami, w tym chorymi, cierpiącymi i przerażonymi. Czy mogło być tak, że jej miano odpowiadało funkcji, jaką spełniała?
W rzeczywistości nie możemy określić początkowej formy tej istoty, dlatego nie w pełni rozumiemy pełnioną przez nią funkcję w najdawniejszych wierzeniach słowiańskich. Wybór należy do Was. Możecie uznać Babę Jagę za uosobienie zła, podłości i występku, albo pierwotną istotę, ducha lub boginię, której domem były nieprzebyte puszcze, a główną rolą ochrona i opieka nad żyjącymi w nich, tajemniczymi zwierzętami.
W naszej wersji sporządza specjalną miksturę. Co gotuje? Odpowiedź znajdziesz na koszulce
Aktywne filtry